Энэ удаагийн өглөөний уулзалтын хүндэт зочноор Азийн Сангийн Монгол улс дахь Суурин төлөөлөгч Марк Кэйниг уригдан ирж ”ӨӨРЧЛӨЛТИЙН МЕНЕЖМЕНТ БА АСУУДЛЫГ ШИЙДВЭРЛЭХ АРГУУД” сэдвээр илтгэл тавилаа. Тэрбээр уг илтгэлдээ асуудалтай хэрхэн нүүр тулах, шийдэлд хэрхэн хүрэх, энтрепренёр сэтгэлгээний үндсэн зарчмууд болон асуудал шийдвэрлэх 5 чухал алхмын тухай арга туршлагаа хуваалцаж хөтөлбөрийн ментий нарын эхний даалгавар болох бичил төсөлд хувь нэмэр болох үнэт зөвлөгөөг өглөө. Марк Кэйниг нь 2008 оноос Азийн сангийн салбар орнууд болох Непал, Тайланд, Камбож зэрэг улсуудад төсөл хөтөлбөрүүдийг амжилттай хэрэгжүүлж ирсэн бөгөөд 2018 оны 1 дүгээр сараас Азийн сангийн Монгол улс дахь Суурин төлөөлөгчөөр томилогдон ажиллаж байгаа улс төр судлаач, олон улсын хууль ба гадаад харилцааны магистр зэрэгтэй хүн юм. Мөн өглөөний уулзалтад Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Д.Сумъяабазар, Нийслэлийн Засаг даргын эдийн засгийн хөгжил, төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн асуудал хариуцсан нэгдүгээр орлогч Ж.Сандагсүрэн нар зочлон ирж хөтөлбөрт оролцохоор сонгогдсон ментий нарт баяр хүргэж, өөрчлөлтөд ямагт бэлэн байж, аливаа асуудал, сорилтыг зөв хандлагаар хүлээн авч, даван туулахыг, өөрсдийгөө ямагт хөгжүүлж, Нийслэл хотын хөгжлийн төлөө хувь нэмрээ оруулан ажиллахыг уриалан амжилт хүслээ.

МУЗЕЙН ТӨРЛҮҮД

(Нийтлэл №1)

Музейг төрөл бүрийн гарал үүсэл, үзэл баримтлал, нийгэмд гүйцэтгэх үүрэг нь өөр өөр байдгийг харгалзан тогтсон ангилалд оруулдаггүй. Зарим музей нь хүүхэд, дунд сургууль, их сургууль олон нийт, гэх мэт тусгай үзэгчдэд зориулсан байдаг. Зарим нь тодорхой газарзүйн бүс тухайлбал хот, бүс нутагт тодорхой үүрэг хариуцлага хүлээдэг. Бусад музей, ялангуяа үндсэрхэг үзэл, шашин шүтлэг, улс төрийн үзэл баримтлалтай музей нь ер бусын хэтийн төлөвийг санал болгодог бөгөөд үүний үр дүнд урлаг, түүх, шинжлэх ухааны цуглуулгуудыг өөр өөрийн хувилбараар тайлбарладаг.

Заримдаа музейг санхүүжүүлсэн эх үүсвэрээр нь улсын, хотын, хувийн гэх мэтээр ангилдаг. Санхүүжилтийн эх үүсвэрээр нь ангилах нь музейн цуглуулгын жинхэнэ мөн чанарыг харуулж чадахгүй байх талтай. Жишээлбэл засгийн газраас санхүүжүүлдэг байгууллагууд буюу үндэсний музейнүүд нь Британийн музей, Эрмитаж, Лувр зэрэг олон улсын шилдэг цуглуулгуудыг эзэмшиж болно, Европ тив дэх эртний олон тооны үндэсний музейн төрөлжсөн цуглуулгатай байж болно, эсвэл Вашингтон ДС дахь Смитсоны хүрээлэнгийн Анакостиа хөршийн музейн нэгэн адил эдгээр нь үндсэндээ орон нутгийн шинж чанартай байж болно.

Луврийн музей (Франц)

Музейн цуглуулгын шинж чанарт үндэслэн дүн шинжилгээ хийх нь цар хүрээ, чанарын ялгааг харуулж чадахгүй ч ерөнхий болон төрөлжсөн музейг ялгах ач холбогдолтой юм. Нэмж дурдахад, цуглуулгыг онцлон тэмдэглэснээр энэ арга нь музейн үндэс суурь дээр төвлөрдөг. Энэхүү нийтлэлд музейг ерөнхий, байгалийн түүх ба байгалийн шинжлэх ухаан, шинжлэх ухаан, технологи, түүх, урлаг гэсэн үндсэн таван төрөлд ангилан үзүүлэх юм. Сүүлийн үеийн музей болох виртуал музей нь өвөрмөц цахим үзүүлэнгээрээ бусад бүх төрлөөс онцлог бөгөөд энэ тухай бас яригдах юм.

Ерөнхий музей

Ерөнхий музей нь нэгээс олон сэдвээр цуглуулгатай байдаг тул заримдаа олон салбар эсвэл салбар дундын музей гэж нэрлэдэг. Энэ төрлийн музейн ихэнх нь XVII, XIX, XX зууны эхэн үед байгуулагдсан. Зарим ерөнхий музей дээр худалдаагаар дамжсан соёлын харилцааны нөлөө харагддаг. Музейнүүдэд ихэвчлэн хэд хэдэн чухал төрөлжсөн цуглуулгууд байдаг бөгөөд тэдгээрийг нэгээс олон төрөлд ангилах боломжтой юм. Зарим үндэсний музейнүүд үндсэн байрандаа ерөнхий цуглуулгаа үзүүлдэг боловч хожим нэмэлт зай олох хэрэгцээ нь цуглуулгуудыг хувааж, төрөлжсөн музейг шинээр үүсгэхэд хүрдэг.

Кинсэйл орон нутгийн музей (Ирланд)

Ерөнхий музейн дунд хамгийн түгээмэл нь тухайн бүс нутаг эсвэл орон нутгийн /орон нутгийг судлах музей/ музей юм. Тэдний ихэнх нь нутгийн бахархал, тухайн нутгийн түүхийг сурталчлах хүсэл эрмэлзэлд үндэслэсэн байдаг. Энэ төрлийн музей нь зүүн болон баруун Европт өргөн тархсан бөгөөд Энэтхэг, Австрали, Шинэ Зеланд, Хойд ба Өмнөд Америкт бас байдаг. Тэдний гол үүрэг бол тухайн нутгийн байгаль, хүмүүсийн  түүх, уламжлал, бүтээлч сэтгэлгээг тусгах явдал юм. Ихэнх тохиолдолд ийм байдлаар үйлчилдэг хүмүүс нь соёлын хувьд нийтлэг байдаг. Зарим үед музей нь янз бүрийн ард түмний харилцан ойлголцлыг бий болгохын тулд тусгай хөтөлбөр боловсруулж болно. Англи улсын Брэдфорд, Лестер зэрэг цагаачид ихтэй хотуудад бүс нутгийн музей ийм ажилд идэвхтэй оролцдог. Заримдаа үндэсний музей эсвэл бусад агентлагаас бэлтгэсэн тусгай үзэсгэлэнгүүд нь бүс нутгийн музейд олон нийтэд үндэсний эсвэл олон улсын өвийн илүү олон үзмэрүүдтэй танилцах боломжийг олгодог.

НИЙСЛЭЛИЙН ИРГЭДИЙН ХУРЛЫН ТӨЛӨӨЛӨГЧИД УЛААНБААТАР ХОТЫН МУЗЕЙ ДЭЭР АЖИЛЛАА

Нийслэлийн ИТХ-ын Хүний хөгжлийн хороо өнөөдөр нийслэлийн Соёл урлагийн газарт ажиллаж 2021 оны үйл ажиллагааны төлөвлөгөөний гүйцэтгэл, 2022 оны үйл ажиллагааны төлөвлөгөөний мэдээллийг сонсон, тулгамдаж буй асуудлын талаар санал солилцов. Нийслэлийн Соёл урлагийн газраас  энэ удаагийн уулзалт зөвлөгөөнийг Улаанбаатар хотын музейд зохион байгууллаа.

Нийслэлийн соёл урлагийн газрын өнгөрсөн онд зохион байгуулсан томоохон ажлуудаас дурдвал, Үндэсний номын сангийн хуучин барилга, Дуурь бүжгийн эрдмийн театр, Драмын эрдмийн театрын барилгуудыг соёлын өвийн бүртгэлд бүртгүүлжээ. Мөн Үндэсний урлагийн их театр, Үндэсний номын сан, Хүүхдийн номын сан, Хүүхэлдэйн театр, Хүүхдийн соёлын өв, хөгжлийн төв, Хүүхэд залуучуудын театрын барилгыг шинээр барих газрын асуудлыг шийдвэрлүүлсэн байна. Түүнчлэн Улаанбаатар хотын нийтийн төв номын сан болон салбар 4 номын сан, алслагдсан 3 дүүргийн Соёлын ордны номын санд фондын баяжилтыг хийж эхэлжээ.

Уулзалтын үеэр төрөөс соёлын талаар баримтлах бодлогыг иргэдэд хүргэхэд төрийн захиргааны анхан шатны нэгжийн бүтэц хязгаарлагдмал, соёлын өвийг хамгаалах үүрэг бүхий байгууллагуудын уялдаа холбоо сул, сайжруулж ажиллах шаардлагатай байгааг албаны хүмүүс онцоллоо. Мөн салбарын хүний нөөцийн мэдлэг боловсрол, ур чадварыг дээшлүүлэх тогтолцоо, нийгмийн асуудлыг шийдвэрлэх, санхүүжилт хязгаарлагдмал, харьяа байгууллагуудтай харилцах эрх зүйн зохицуулалт дутагдалтай байгааг нийслэлийн Соёл, урлагийн газрын дарга О.Анхбаяр хэлэв.

Энэ үеэр уулзалт зөвлөгөөнд оролцогсод Улаанбаатар хотын музейг үзэж сонирхлоо. Тус музейн барилгыг засварлаж, үйл ажиллагааг боловсрол, түүх соёлын танин мэдэхүйн чиглэлээр өргөжүүлэн хөгжүүлэхээр ажиллаж буй явц болон тус музейн ажилд тулгамдаж буй асуудлуудын талаар музейн захирал П.Даваасүрэн танилцууллаа.

Тайлангийн дүгнэлтийн үеэр нийслэлийн ИТХ-ын Хүний хөгжлийн хорооны дарга П.Наранбаяр ерөнхий боловсролын сургуулиудын урлаг, соёлын дугуйланг эрчимжүүлэх, сурагчдад багаас нь урлагийн  боловсрол олгох хэрэгтэйг хэлж байлаа. Харин төлөөлөгч Ү.Оюунзул Улаанбаатар хотын музейн засвар, арчлалтад анхаарах, бусад байгууллагуудтай хамтран ажиллах уялдааг сайжруулах зэрэг саналыг хэлэв. НИТХ-ийн төлөөлөгчид Улаанбаатар хотын музейн шинэ барилгын ажлын төсөвийг Нийслэлийн ирэх оны төсөвт суулгуулах талаар дэмжин ажиллахаа илэрхийлэв.

Нийслэлийн ИТХ-ын Хүний хөгжлийн хорооны гишүүдээс гарсан саналыг цаашдын ажлуудад тусгаж, хамтын ажиллагааг бэхжүүлэн ажиллана гэдгээ нийслэлийн Соёл, урлагийн газрын дарга О.Анхбаяр илэрхийллээ.

Өнгөрсөн шуурхай зөвлөгөөнөөр Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Д.Сумъяабазар 17 чиглэлээр үүрэг, даалгавар өгснөөс хэрэгжилт 70.1 хувьтай байна. Тухайлбал, Газрын зөрчил арилгах талаар авах зарим арга хэмжээний тухай захирамжийн хэрэгжилтийг эрчимжүүлж ажиллахыг үүрэг болгосон. Энэ жилийн хувьд 188 байршилд 4860 гарааш буулгахаар төлөвлөснөөс өнөөдрийн байдлаар 26 байршилд 639 гарааш буулгаж, 9873 мкв талбайг чөлөөлжээ.

Хотын дарга хөрөнгө оруулалт, бүтээн байгуулалтын ажлыг долоо хоног бүр танилцуулах үүрэг өгсөн. Энэ дагуу НЗДТГ Нийслэлийн Цахим хөгжил, мэдээллийн технологийн газартай хамтран цахим системийг ашиглалтад оруулсан байна. Энэ системээс аль ажил ямар шатандаа яваа мэдээллийг авах боломжтой. Нийслэлийн Засаг даргаас 617 ажил эрх шилжихээс 591 ажлын эрх 28 байгууллагад шилжиж, 95.8 хувийн гүйцэтгэлтэй байна.

Нийслэлийн хэмжээнд улс, нийслэл, дүүргийн хөрөнгө оруулалт зэрэг 11 санхүүжилтийн эх үүсвэрээр 1076 төсөл, арга хэмжээ хийгдэхээр байгаа. Эдгээрийн тендер сонгон шалгаруулалт 72 хувьтай, 750-ийнх нь тендер зарлагдсан. Гэрээ байгуулсан 76 ажил байна. 91 ажилд гэрээ байгуулах эрхийг нь олгожээ. Тендерийн үнэлгээний шатанд яваа 333 төсөл, арга хэмжээ байна. Зургаан байгууллага 100 хувь тендерээ зарлажээ. Хотын дарга тендер, худалдан авалтын арга хэмжээнд хяналт тавьж, ажлаа эрчимжүүлэхийг сануулсан.

Нийтийн эдэлбэрийн зам, талбайд өдрийн худалдаа, үйчилгээ эрхлэх ажлын явцын талаар Улаанбаатар хотын Ерөнхий менежер бөгөөд Захирагчийн ажлын албаны дарга Д.Ганболд танилцуулав. Тэрбээр “Мэргэжлийн байгууллагаас худалдаа, үйлчилгээ эрхлэх 34 газрын жагсаалт гаргаснаас эхний ээлжид 10 газарт амралтын өдөр арга хэмжээ зохион байгуулахаар төлөвлөж байна. Цаашид үүнийг өргөтгөнө” гэлээ. Мөн Бага тойруу бүс дэх өнгө үзэмжгүй хашаа хайс, түр гараашуудыг буулгах ажлын хүрээнд зураг төсөл гаргаж, ногоон байгууламжийг нэмэгдүүлэхээр ажиллаж байгааг хэлж байв.

Хот байгуулалт, хөгжлийн газрын дарга Ц.Тулга “144 барилгын ажлын зөвшөөрөл олгосноос барилга угсралтын ажилд 89, цахилгааны 41, инженерийн шугам сүлжээ, буулгалтын тус бүр долоо олгогдсон. Эдгээр ажлын 29 хувь нь улс, нийслэлийн төсвийн хөрөнгө оруулалтынх. Задгай талбайн худалдааны 34 байршлыг тогтоож, тохижилтын ажлын төлөвлөлтийн даалгавар батлуулсан. Үүнтэй холбоотойгоор УБЗАА-наас журам боловсруулж байгаа. 188 байршилд гарааш буулгаж, тохижуулах ажил хийхээс бид газар дээр нь очиж ажиллаж, орчинтой уялдуулж тохижилт хийхээр төлөвлөсөн. Эхний 26 байршлын зураг төсөл, тохижилтын ажлын төлөвлөлтийн даалгавар боловсруулсан” гэдгийг онцоллоо.

Мөн газрын зөрчил арилгах, хашаа буулгах Ажлын хэсэг байгуулагдаж, 47 байршлын 247 хашаа, хайсыг буулгах төлөвлөгөө гаргаж, энэ долоо хоногоос чөлөөлөх ажлыг эхлүүлэх юм.

Хотын дарга ажлаа эрчимжүүлж, процессоо багасгаж, дүрэм журмаа хялбаршуулж, жирийн иргэнд хялбар байдлаар шийдэхийг үүрэг болголоо. Мөн Улаанбаатар хотын инфляцын өсөлтийн тайланг гаргаж, танилцуулахыг даалгав.

Авто зогсоолын төлбөр хураамжид цахим төлбөрийн нэгдсэн систем нэвтрүүлэх ажлын талаар Нийслэлийн Цахим хөгжил, мэдээллийн технологийн газрын дарга О.Чинзориг “Нийслэлийн Замын хөгжлийн газартай гэрээтэй 70 зогсоол байгаа. Төлбөр, хураамжийг цахим болгох ажлын хүрээнд өнөөдрөөс туршилт хийж эхлээд байна” хэмээлээ. Хотын дарга есдүгээр сарын 1-н гэхэд үйл ажиллагааг жигдрүүлэх хэрэгтэйг сануулав.

Гэр хорооллын 200 мянган өрхийн нүхэн жорлонг ариутгах, хөрсний бохирдлоос сэргийлэх зорилгоор ашигтай бактери үржүүлэх аргаар ариутгал, халдваргүйтгэлийн ажлыг зохион байгуулах ажлын талаар Нийслэлийн Байгаль орчны газрын дарга М.Нямбаяр танилцуулав. Тэрбээр “Хөрсний бохирдол, доройтлыг бууруулах хэлтэс байгуулж байгаа. Судалгаагаар 145.900 модон жорлон байгаагаас гүн бохирдолтой 50 мянган жорлонд эхний ээлжид ашигтай бактери хийж, ариутгал халдваргүйжүүлэлт хийхээр төлөвлөсөн. Цаашид бүх модон жорлонд бактери хийх бөгөөд судалгаанд үндэслэн био, эко жорлонгоор солих төслүүдийг хэрэгжүүлэхээр төлөвлөн ажиллаж байна” гэлээ.

Ерөнхий боловсролын сургууль, цэцэрлэгийн сургалтын орчны эрсдэлийн үнэлгээ хийсэн ажлын дүгнэлтийн талаар Нийслэлийн Боловсролын газрын орлогч дарга Л.Буянтогтох “Үнэлгээгээр сургууль, цэцэрлэгийн орчны замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг хангах чиглэлээр тэмдэг, тэмдэглэгээ байршуулах, хурд сааруулагч хийх хэрэгтэй гэж гарсан. Мөн гэрлэн дохио, явган хүний зам, биеийн тамирын талбай, тоног төхөөрөмж хүрэлцээ хангамж муутай, гэрэлтүүлэг муу, цэцэрлэгийн тоглоомын талбай эрсдэлтэй байна” гэв.

Үүний дараа Хотын дарга аюулт үзэгдэл, техник, зам, тээврийн осол гэмтэл болон гэмт хэрэг зөрчил, хэв журмын нөхцөл байдлын талаар мэдээлэл сонслоо.

Нийслэлийн Онцгой байдлын газрын дарга, хурандаа Л.Дашням “Гуравдугаар сарын 11-нээс дөрөвдүгээр сарын 3-н хүртэлх хугацаанд Гал түймэр унтраах аврах ангиуд гал түймрийн 89, аврах ажиллагааны дөрвөн дуудлагад үүрэг гүйцэтгэсэн. Энэ хугацаанд гал түймрийн утаажилтын бүсээс 177 иргэнийг гаргаж, хоёр тэрбум төгрөгийн өмч хөрөнгийн авран хамгааллаа. Он гарснаас хойш объектын гал түймрийн 632, ой, хээрийн түймрийн нэг, аврах ажиллагааны 35, нийт 668 удаагийн дуудлагын дагуу ажилласан. Энэ нь өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад 25.8 хувиар өссөн үзүүлэлт юм. Мөн холбогдох зургаан байгууллагын албан хаагч нар 365 чиглэлд хяналт, шалгалтын үйл ажиллагаа зохион байгуулсан. Өнгөрсөн 14 хоногт 15 удаагийн өнжмөл шар өвсний түймрийн улмаас 26.3 га талбай шатаж байсныг хөдөлгөөнт эргүүл газар дээр нь унтрааж ажилласан” гэлээ.

Харин өнгөрсөн 14 хоногийн хугацаанд зам, тээврийн 3364 осол, хүн гэмтсэн 60 осол бүртгэгдсэний 48 нь явган зорчигч байжээ. Энэ нь өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад 1.7 дахин нэмэгдсэн үзүүлэлт юм. Мөн дээрх хугацаанд ослын улмаас дөрвөн хүн нас барсан харамсалтай хэрэг гарсан байна.

Хотын дарга ой, хээрийн түймэр болон зам тээврийн ослоос  урьдчилан сэргийлж ажиллах хэрэгтэйг санууллаа. Осол аваартай холбоотойгоор нэгдүгээр эгнээг, тэр тусмаа гол уулзваруудыг камержуулах хэрэгтэйг онцлов.

Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар, Нийслэлийн Хүний нөөцийн хөгжлийн төв, Удирдлагын академи, JCI Монгол байгууллага хамтран “Алсын хараа 2050” Монгол Улсын урт хугацааны хөгжлийн бодлого, “Шинэ сэргэлтийн бодлого”-ыг олон нийтэд сурталчлах ажлын хүрээнд Нийслэл “RISE-Аcademy” арга хэмжээг 2022 оны 03 дугаар сарын 26-27-ны өдрүүдэд амжилттай зохион байгууллаа.

Нийслэл “RISE-Аcademy” сургалтад Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар, харьяа нутгийн захиргааны байгууллагын удирдах албан тушаалтнууд хамрагдлаа.

Тус сургалтыг багийн ажиллагаанд тулгуурласан олон улсын сургалтын шинэлэг арга зүйг ашиглан дизайн сэтгэлгээний арга, систем сэтгэлгээ, зан үйлийн нөлөө, анализ синтез аргачлалаар явуулсан нь онцлогтой, мөн үр дүнтэй байлаа.

Удирдлагын академи, НҮБ-ийн Хөгжлийн хөтөлбөрийн зөвлөхүүд, Нийслэлийн Хүний нөөцийн хөгжлийн төв, JCI Монгол академийн багш нар сургалтыг удирдан явуулж, сургалтад хамрагдсан нийслэлийн харьяа нутгийн захиргааны байгууллагын 100 гаруй удирдах албан тушаалтан батламж гардан авлаа.

Арга хэмжээний үеэр “Улаанбаатарын хөгжил ба хотын эдийн засаг” сэдэвт хэлэлцүүлгийг НЗДТГ-ын Хүний нөөцийн хөгжлийн төвийн дарга Б.Энхболд хөтөлж Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Д.Сумъяабазар, Нийслэлийн Засаг даргын Төр, хувийн хэвшлийн түншлэл, төсөл, хөтөлбөр хариуцсан зөвлөх А.Мөнхболд нар оролцон нийслэлийн нутгийн захиргааны байгууллагуудын удирдлагуудын сонирхсон асуултад хариулт өглөө.  Тус сургалтанд Улаанбаатар хотын музейн захирал П.Даваасүрэн амжилттай оролцлоо.

Мөн арга хэмжээний хаалтын ажиллагаанд Монгол улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ хүрэлцэн ирж, Удирдлагын академийн захирал Д.Сүрэнчимэгийн удирдан явуулсан хэлэлцүүлэгт оролцож “Алсын хараа 2050” Монгол Улсын урт хугацааны хөгжлийн бодлого, “Шинэ сэргэлтийн бодлого”, Засгийн газраас хийж хэрэгжүүлж байгаа арга хэмжээний талаар мэдээлэл танилцуулав. Ерөнхий сайд хэлсэн үгэндээ Засгийн газар болон Нийслэлийн удирдлагууд ингэж чөлөөтэй уулзаж, суралцаж, хамтдаа байх  боломж бараг байгаагүй, анхны тохиолдол болов уу. Нийгмийг тэр дундаа нийслэлийг бүтээж буй энэ цагийн хариуцлагатай хүмүүс бол та бүхэн. Аливаа ажил харилцаан дээр тогтдог. Тэр ч утгаараа энэ академи та бүхнийг дахин хамтдаа цааш ажиллах эрч хүч өгсөн гэдэгт итгэлтэй байна гэдгийг онцлоод ажлын амжилт хүссэн юм.