УЛААНБААТАР ХОТЫН МУЗЕЙН УДИРДЛАГА, АЖИЛТНУУД ШАГНУУЛЛАА

 

Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээсний 111 жилийн ойн баяр энэ 12 дугаар сарын 29-ний өдөр тохиож буй. Энэ тэмдэглэлт өдрийг тохиолдуулан музей, соёл урлагийн салбарт он удаан жил үр бүтээл, тогтвор суурьшилтай ажилласан Улаанбаатар хотын музейн удирдлага, ажилтнуудын гавъяа зүтгэлийг төр засгаас өндрөөр үнэлж Монгол улсын соёлын яам, НЗДТГ-ын өндөр дээд шагналаар шагналаа.

Сэтгүүл зүй, архив, музейн салбарт үр бүтээлтэй ажилласан Музейн захирал П.Даваасүрэн МУ-ын Засгийн газрын шагнал Соёлын яамны “Соёлын тэргүүний ажилтан” цол тэмдгээр, музейн салбарт үр бүтээлтэй ажилласан жижүүр Ч.Хишигдэлгэр Соёлын яамны “Жуух бичиг”–ээр, жижүүр Л.Жамбалдавга Нийслэлийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн хурлын “Хүндэт өргөмжлөл”-өөр тус тус шагнагдлаа.

Монгол улсын Соёлын яам, НЗДТГ-ын өндөр дээд шагналаар шагнагдсан удирдлага, ажилтнууддаа ажлын өндөр амжилт, амьдралд нь эрүүл энх сайн сайхныг хүсье.

Нийслэлийн нийгмийн салбарынхан зөвлөлдөж байна

“Хүний хөгжил-нийгмийн хөгжил” сэдэвт нийслэлийн нийгмийн салбарынхны зөвлөгөөн болж байна. Тодруулбал, НЗДТГ-ын Нийгмийн бодлогын хэлтсээс дүүргүүдийн Нийгмийн хөгжлийн хэлтэс, нийслэлийн нийгмийн салбарын хэрэгжүүлэгч агентлаг, хэлтсийн мэргэжилтэн зэрэг 150 гаруй албан хаагчийн дунд уг салбар зөвлөгөөнийг зохион байгуулж буй.

Нийгмийн салбар маш өргөн хүрээг хамардаг. Өөрөөр хэлбэл, эрүүл мэнд, боловсрол, соёл урлаг, хөдөлмөр халамж, спорт, гэр бүл, хүүхэд залуус, аялал жуулчлал, жендер гэх мэтчилэн томоохон салбаруудыг нэгтгэж байдаг. Энэ талаар Нийслэлийн Засаг даргын Нийгмийн салбар, ногоон хөгжил болон агаар, орчны бохирдлын асуудал хариуцсан орлогч З.Төмөртөмөө “Нийгмийн салбарт хийж буй ажлууд өнөөдөр шийдээд, маргааш шууд өөрчлөлт авчирдаггүй.  Урт удаан хугацааны дараа тодорхой үр дүн гардаг. Тиймээс энэ салбарт ажиллаж буй ажилтан, албан хаагчид нэг бодлого дор үйл ажиллагаагаа явуулж, нэг зорилготойгоор тогтвортой хөгжих учиртай. Нийгмийн салбар авлигаас харьцангуй ангид байдаг. Бүр мөсөн авлигаас салъя гэвэл боловсрол, эрүүл мэндийн салбарын тусгай зөвшөөрөл, төрийн үйлчилгээг цахимжуулах хэрэгтэй. Уг ажлыг ч нийслэлийн удирдлагууд шат дараатай хэрэгжүүлж байгаа” хэмээв.

Тус салбар зөвлөгөөн гүйцэтгэлийн төлөвлөгөө боловсруулалт, Хөдөлмөрийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулга, ажлын байрны стресс менежмент, хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагаа, манлайлал, хувь хүний хөгжил, төрийн албаны шинэчлэл зэрэг сэдвээр өрнөх юм. Дээрх сэдвүүдийн хүрээнд Монгол Улсын Төрийн албаны зөвлөл, СЭМҮТ-ийн Сэтгэл заслын баг, Нийслэлийн Ажил олгогч эздийн холбоо зэрэг салбар бүрийн төлөөлөл илтгэл тавина.

Нийслэлийн хэмжээнд нийгмийн салбарын удирдах ажилтны шуурхай зөвлөгөөнийг сар тутам хийж, тулгарч буй асуудал бэрхшээлээ хэлэлцэн, цаашдын төлөвлөгөөгөө ярилцдаг. Харин өнөөдрийн зөвлөгөөн жилд нэг удаа болдог бөгөөд  дотоод хүний нөөц рүүгээ чиглэсэн гэдгээрээ онцлог юм.

НИЙСЛЭЛИЙН СУРГАЛТ, СУДАЛГАА, ОЛОН НИЙТТЭЙ ХАРИЛЦАХ ГАЗАР 

Соёлын төв өргөөний гурван өрөөг жагсагчдад ашиглуулна

Сүхбаатарын талбайд жагсаж буй иргэдээс Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагчид ирүүлсэн хүсэлтийн дагуу Соёлын төв өргөө /СТӨ/-ний гурван өрөөг ашиглуулахаар болсныг Нийслэлийн Засаг даргын Нийгмийн хөгжил, боловсрол, эрүүл мэндийн асуудал хариуцсан орлогч З.Төмөртөмөө мэдэгдлээ. Тодруулбал, хүйтний эрч чангарч буй энэ өдрүүдэд СТӨ-ний нэг өрөөнд иргэдэд эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ үзүүлэх бол, нэг өрөөнд цагдаагийн алба хаагч нар байрлаж, аюулгүй байдлыг нь хангана. Түүнчлэн жагсагчдад дулаацах, амрах зориулалтаар нэг өрөөг гаргаж, мөн СТӨ-ний ариун цэврийн өрөөг ашиглуулахаар боллоо.

Жагсаалд оролцож байгаа иргэдийн аюулгүй байдлыг хангахаар нийслэлийн зүгээс шаардлагатай арга хэмжээг шат дараатай авч, ирүүлсэн хүсэлтүүдийг боломж бололцоондоо тулгуурлан шийдвэрлэсээр байна. Тухайлбал, дулаалга, халаалттай хоёр гэр, галын хор, кабелийн утас, ширээ, сандал, зурагт зэрэг шаардлагатай зүйлсийг жагсагчдад  олгож, ДДЭШ сувгийн антеннийг холбуулсан юм.

Эх сурвалж: НИЙСЛЭЛИЙН СУРГАЛТ, СУДАЛГАА, ОЛОН НИЙТТЭЙ ХАРИЛЦАХ ГАЗАР

Аялал жуулчлалд чиглэсэн цогц хөтөлбөрүүдийг нийслэлд хэрэгжүүлнэ

Монгол Улсын Засгийн газраас 2023-2025 оныг “Монголд зочлох жил” болгон зарласан. Энэ хүрээнд ирэх жилд нэг сая жуулчин хүлээн авах зорилтыг дэвшүүлж, аялж, амрах таатай нөхцөл бололцоог бүрдүүлэхээр олон шат дараатай үйл ажиллагааг хэрэгжүүлж буй. Тухайлбал, Аялал жуулчлалын тухай хуулийг шинэчлэн, эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх, олон улсын нислэг, төмөр замын рейсийн болон улс хооронд зорчих автобусны тоог нэмэгдүүлэх зэрэг арга хэмжээг хэрэгжүүлж байна. Энэ хүрээнд Нийслэлийн Засаг даргын Нийгмийн салбар, ногоон хөгжил болон агаар, орчны бохирдлын асуудал хариуцсан орлогч З.Төмөртөмөө өнөөдөр олон улсын сэтгүүлчдийн төлөөллийг хүлээн авч уулзаж, мэдээлэл өглөө.

Нийслэлийн Засаг даргын орлогч З.Төмөртөмөө “Аялал жуулчлалын хуулийг хэлэлцэж, энэ салбарт чиглэсэн цогц, тусгай хөтөлбөрүүдийг боловсруулж байна. Тухайлбал, Монголд зочлох жилийн хүрээнд хамгийн анхны арга хэмжээ болох “Шинэ жилээр Монголд” жуулчдын хөтөлбөрийг арванхоёрдугаар сарын 25-наас нэгдүгээр сарын 10-ны хооронд нийслэлд хэрэгжүүлэхээр бэлдэж байна” хэмээлээ. Мөн тэрбээр энэхүү шинэ жилийн хөтөлбөрт дэлгүүр, худалдааны төвүүд, урлаг, соёлын зэрэг нийслэлийн олон үйлчилгээний байгууллага хөнгөлөлт, урамшуулал зарлан оролцож байгааг онцолж байв.

Тус хөтөлбөрт хамрагдаж байгаа газруудын үүдэнд таних тэмдэг бүхий нэгдсэн баннер, мэдээлэл байрлуулах бөгөөд жуулчид гадаад паспортоо үзүүлэн урамшууллаа эдлэх боломжтой юм. Энэ талаарх мэдээллийг удахгүй www.ubwinter.com сайтад байршуулна гэдгийг Нийслэлийн Аялал жуулчлалын газрын дарга Д.Батсүх хэлэв.

Энэ үеэр Нийслэлийн Засаг даргын орлогч З.Төмөртөмөө, Нийслэлийн Аялал жуулчлалын газрын дарга Д.Батсүх нар Монгол Улс болон Улаанбаатар хотын онцлог, аялал жуулчлалын салбарын талаарх мэдээллийг сэтгүүлчдэд өгч, тэдний асуултад хариулсан юм.

Эх сурвалж: НИЙСЛЭЛИЙН СУРГАЛТ, СУДАЛГАА, ОЛОН НИЙТТЭЙ ХАРИЛЦАХ ГАЗАР

Улаанбаатар хотын музейн хамт олон Жендерт суурилсан хүчирхийлэлтэй тэмцэх 16 хоногийн аянд нэгдэж байна.

Улаанбаатар хотын музейн хамт олон “Нандин бүхнээ хамгаалъя-Өөрийгөө, гэр бүлээ, орчин тойрноо” уриан дор Жендерт суурилсан хүчирхийлэлтэй тэмцэх 16 хоногийн аян, “Цагаан туузтаны хөдөлгөөн”-д нэгдэж байна.

“УЛААНБААТАР ХОТЫН МУЗЕЙ”-н хамт олон“Намайг алгас” нөлөөллийн аянд нэгдэж байна.

Цагдаагийн байгууллагаас Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газартай хамтран 2022 оны 11 дүгээр сарын 11-ний өдрөөс 12 дугаар сарын 15-ны өдрийг хүртэл хугацаанд зохион байгуулж буй “Намайг алгас” нөлөөллийн аянд “УЛААНБААТАР ХОТЫН МУЗЕЙ”-н хамт олон нэгдэж байна.

Нийслэлийн 2023 оны төсвийг баталлаа

НИТХ-ын ээлжит XVI хуралдаанаар Нийслэлийн 2023 оны төсвийн төслийн хоёр дахь хэлэлцүүлгийг хийлээ. Энэ үеэр Нийслэл дэх Төрийн аудитын газрын дарга, тэргүүлэх аудитор М.Эрдэнэжаргал 2023 онд төсвийн орлогоо нэмэгдүүлэх, зарлагыг бууруулах аудитын дүгнэлтийг танилцуулав. Тэрбээр “Ирэх оны төсвийн төсөлд татварын орлогыг нэмэгдүүлэх хүрээнд нийслэлийн есөн дүүргийн татварын мэдээллийн санд бүртгэгдээгүй үл хөдлөх хөрөнгийг бүртгэлжүүлж, татварын суурь баазыг нэмэгдүүлэх, нийслэлийн өмчийн байруудыг НИТХ-аар баталсан тарифаар түрээслэх зэргээр орлого төвлөрүүлж болно. Мөн тэвчиж болох зардлуудыг танах боломжтой” хэмээсэн юм.

НИТХ-ын хороод болон намын бүлгийн хуралдаануудаар Нийслэлийн 2023 оны төсвийн төслийг хэлэлцсэний дүнд гаргасан санал, дүгнэлтүүдийг мөн танилцуулсан. Тухайлбал, НИТХ дахь  МАН-ын бүлгээс Сэлбэ голын төслийн нэгжтэй холбоотой 3.1 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг дэмжихгүй байх улс төрийн шийдвэр гаргасан бол АН-ын бүлгээс  татварын бус орлогыг нэмэгдүүлэх чиглэлд гэр хорооллын газартай уялдуулан үнэт цаас гаргах, төр захиргааны шинэ байрыг худалдан борлуулж замын түгжрэлийг бууруулахад зарцуулах, чиг үүрэг давхардсан орон нутгийн өмчит газруудыг татан буулгах, нэгтгэх зэргээр зардлыг  бууруулах саналтайгаа онцлов. Хуралдаанаар эдгээр санал, дүгнэлтийг төсвийн төсөлд тусгах, эсэх дээр санал хурааж шийдвэрлэсэн юм.

Нийслэлийн 2023 оны төсөв батлах тогтоолын төсөл гаргаж санал хураан, олонхын саналаар баталлаа.

2023 оны төсвийн орлогын төлөвлөгөө нь 2022 оныхоос 2.2 хувиар, хүлээгдэж буй гүйцэтгэлээс 13.1 хувиар, 2021 оны гүйцэтгэлээс 46.7 хувиар өссөн дүнтэй гарч байна. Харин зардлын хувьд Нийслэлийн 2023 төсвийн төсөлд урсгал зардлаас гадна нийтийн тээврийн парк шинэчлэл, тойрог замын бүтээн байгуулалт, дөрвөн байршлын 10.2 км гол гудамж, зам, 930 метр урттай гүүрний барилга, есөн байршлын 12.3 км туслах зам, 30 метр урттай гүүрэн байгууламжийн бүтээн байгуулалт, цэцэрлэгийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэх зэрэг томоохон бүтээн байгуулалтын ажлууд багтжээ.

Нийслэлийн 2023 оны төсвийн төслийг боловсруулахдаа татварын бүртгэлийг сайжруулах, цахимжуулах, цахим төлбөрийн баримтын системийг үе шаттай хөгжүүлэх замаар далд эдийн засгийг бууруулах, татварын суурийг өргөжүүлэх, төсвийн орлогыг нэмэгдүүлэх арга хэмжээг үргэлжлүүлэн хэрэгжүүлэх үндсэн бодлогыг баримталсан байна. Мөн төсвийн бүх шатны байгууллага, төрийн өмчийн оролцоотой хуулийн этгээд Төрийн хэмнэлтийн тухай хуулийг үргэлжлүүлэн хэрэгжүүлж, санхүүгийн сахилга батыг мөрдөх юм.

Мөн хуралдаанаар НИТХ-ын 2022 оны 65-р тогтоолд нэмэлт өөрчлөлт оруулах, Нийслэлийн 2022 оны газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөний биелэлт, 2023 оны газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөө батлах тухай, Хувьчлалын жагсаалтаас хасах тухай, Ашиг орлогын хуваарилалт тогтоох, газрыг орон нутгийн тусгай хамгаалалтад авах зэрэг асуудлыг хэлэлцэж, тогтоолын төсөл гарган шийдвэрлэлээ. Тухайлбал, Нийслэлийн 2022 оны газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөнд таван бүлгийн 23 дэд бүлэгт хамаарах 1369 төсөл, арга хэмжээ хэрэгжүүлэхээр тусгасан. Арванхоёрдугаар сарын 1-ний байдлаар хэрэгжилт 91 хувьтай байна. Мөн Нийслэлийн 2023 оны газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөнд дөрвөн бүлгийн 19 дэд бүлэгт хамаарах 856 төсөл, арга хэмжээг хэрэгжүүлэхээр төлөвлөжээ. Түүнчлэн Сүхбаатар дүүргийн нэгдүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт Үндэсний соёл амралтын хүрээлэнгийн эзэмшиж буй газраас НЗДТГ-ын нэр дээр шилжүүлсэн 10.2 га газрыг орон нутгийн тусгай хамгаалалтад авах тухай асуудлыг хэлэлцэн батлав.

Эх сурвалж: НИЙСЛЭЛИЙН СУРГАЛТ, СУДАЛГАА, ОЛОН НИЙТТЭЙ ХАРИЛЦАХ ГАЗАР

МУЗЕЙН БҮТЭЦ, ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА

Барилгын дизайн, үйл ажиллагаа
Шинэ музей байгуулах эсвэл хуучныг нь сэргээн засварлах нь олон нийтээс талархал хүлээдэг үйл явдал юм. Хадгалагдан үлдсэн хуучин барилга эсвэл шинэ байртай эсэхээс үл хамааран түүний дизайн нь түүхэн болон архитектурын онцлогийг тусгах шаардлагатай байдаг. Ховор сонин үзмэр, эд зүйлсийг байрлуулсан барилгын хувьд үзмэрүүд нь түүний онцлогтой нийцэх болно. Өнөөгийн музейн барилга нь олон талт шинж чанартай бөгөөд үзмэр, зочдыг байрлуулах нээлттэй талбайг хангасан боловч үзмэр, цуглуулгыг хамгаалах өндөр хамгаалалт, орчны хатуу хяналттай байдаг. Дэлгүүр, зоогийн газар зэрэг олон нийтийн байгууламжууд онцгой байр суурь эзэлдэг. Нөөц цуглуулгын агуулах, үзмэрийг хамгаалах, бэлтгэх лаборатори, сургалт, сургалтын байр, оффис зэргийг онцгойлон авч үздэггүй.
Архитектор, дизайнеруудын хувьд орчин үеийн олон нийтийн музейн хүлээлт, нийгэм дэх үйл ажиллагаанд нь өөрчлөлт оруулах шийдэл нь ихээхэн сорилтыг авчирдаг. Музейг “Музагийн суудал” (Музей нь анхандаа “Музей нарын суудал эсвэл бунхан” байсан гэж Онлайн Этимологийн толь бичигт тайлбарласан байдаг. Энэ үг нь хулгана гэж галигласан грек үгнээс гаралтай бөгөөд “судлах газар, номын сан эсвэл музей, урлаг, яруу найргийн сургууль” гэсэн утгатай) гэсэн ойлголт маш багассан боловч энэ талаархи санаанууд өнөөг хүртэл үргэлжилсээр байна; жишээлбэл, эртний музейнүүдэд түгээмэл байдаг сонгодог портик (Грекээс гаралтай барилгынхаалганы стил зураг 1)-ийг Чикагогийн орчин үеийн урлагийн музейд зориулсан Жозеф Пол Клейхуэсийн (1996) загварт үлдэгдэл хэлбэрээр олдсон хэвээр байна. (зураг 2)

(зураг 1)

 

(зураг 2)

(зураг 3)

19-р зууны зарим музейн дунд үзэгдэж, Лондонгийн Байгалийн түүхийн музейд (зураг 3) дүрслэгдсэн тус музейг сүм хийд гэх ойлголт ч мөн адил хэвээр байна: Марио Боттагийн зохион бүтээсэн Сан Францискогийн орчин үеийн урлагийн музейн (зураг 4) анхны барилга (1995) дахь асар том цилиндр хэлбэртэй гэрэл.

(зураг 4)

(зураг 5)

Музей нь сүм хийдтэй адил үүрэг гүйцэтгэдэг гэсэн архитекторын итгэлийг илэрхийлдэг. Үүний эсрэгээр, Ниихама дахь Эхимэ мужийн шинжлэх ухааны музей (зураг 5) , Нагано дахь Шига Коген Ромын урлагийн музейд (зураг 6) зориулсан Кишо Курокавагийн загварууд нь Японы соёлыг мөнх бус, мөнхөд өөрчлөгддөг гэдгийг далд ухамсартайгаар харуулж байна. Эдгээр музейн аль аль нь үйлчилгээний чиг үүргийг гүйцэтгэх зориулалттай паалантай конус хэлбэрийн бүтэцтэй.
Музейд үйлчлэх зорилгоор барьсан хамгийн алдартай бүрхүүлтэй байгууламж бол Парисын Луврын түүхэн музейн (зураг 7) Кур Наполеон дахь пирамид юм. Пирамид бол 1990-ээд оны үед Францын үндсэн музейн их засвар, өргөтгөлийн цорын ганц гадаад шинж чанар юм.

 

  (зураг 6) 

 

      (зураг 7)

(зураг 8)

Энэ нь хуучныг шинийг холбосон зангилаа болж, музейн доторх эргэлтийн шинэ хэв маягийг бий болгохоос гадна газар доорх олон төрлийн арилжааны болон бусад байгууламжуудыг бий болгодог. Луврын голын эрэг дээр 19-р зууны музей болох Орсей музейн үүрэг гүйцэтгэдэг төмөр замын томоохон зогсоол болох түүхэн барилгыг дасан зохицсоны бас нэг жишээ юм. Лондонд 2000 онд нээгдсэн Тэйт Модерн нь мөн асар том үйлдвэрлэлийн барилга болох Банксайдын цахилгаан станцад байрладаг.
Уг агуулах байшин нь үзмэр, цуглуулгыг булаан авах ёсгүй гэсэн удаан хугацааны итгэл үнэмшлийг 21-р зууны эхэн үед баригдсан хэд хэдэн музей эсэргүүцэж байв. Тэдгээрийн дотроос Испанийн Бильбао дахь Фрэнк Геригийн Гуггенхаймын музей (зураг 8) тэргүүлжээ. 1997 онд нээгдсэн энэ барилга нь 20-р зууны архитектурын шилдэг бүтээлүүдийн нэг болох металлаар бүрсэн муруй хэлбэртэй баримал юм. Дотор музей нь тийм ч гайхалтай биш бөгөөд өргөн уудам талбайн дизайн нь үзмэрүүдтэй зөрчилдөж болзошгүй юм. Архитектурын шинэ моделийг ашигласан өөр нэг барилга бол тухайн сэдэвт тохирсон гоо зүй, сэтгэл хөдлөлийг бий болгох зорилгоор баригдсан Берлин дэх Даниел Либескиндын Еврейн музей (зураг 9) юм.

(зураг 9)

Голландын Гронинген хотын Гронигер музей нь уламжлалт музей, архитектурын үнэт зүйлсийг сорьсон өөр нэг барилга юм. Энэ нь зочдод янз бүрийн сэтгэгдлийг бий болгохын тулд цуглуулга тус бүрт өөр өөр дизайнераар барьсан хэд хэдэн павильонуудыг агуулдаг.